Schuldgevoel loslaten- 7 tips om deze last van je schouders te laten vallen

Iedereen heeft wel eens een schuldgevoel. Heel logisch, want een schuldgevoel is een emotie. Maar wat nu als het niet meer alleen een emotie is, maar dat het een gevoel is geworden wat je niet meer kunt loslaten. Een schuldgevoel waar je uren, weken, maanden of zelfs jaren last van hebt…Wat moet je dan? 

“A guilty conscience never feels secure.”

Publilius Syrus

Waar komt een schuldgevoel vandaan?

Wanneer je jezelf iets voorneemt wat je niet na kunt komen, kan het zijn dat er een schuldgevoel optreedt. Je voelt jezelf verplicht om te doen wat je gezegd hebt te doen, zowel naar jezelf als naar de ander. 

Kom je niet na wat je in je hoofd had zitten? Ook al heb je er een geldige reden voor? Dan begint het schuldgevoel te knagen. En voordat je het weet overheerst het alles wat je doet en gaat het schuldgevoel een eigen leven leiden. 

Soms gaat het niet eens om een ander, maar voel je jezelf schuldig over iets wat totaal buiten je macht ligt. In feite ontstaat een schuldgevoel door een niet reële schuld.

Reële schuld

Er is een verschil tussen een schuldgevoel en een reële schuld. Dat klinkt misschien een beetje vreemd, maar toch is het zo. 

We zijn allemaal opgegroeid met normen en waarden. Als je jezelf daar enigszins mee bezighoudt in je volwassen leven, weet je wanneer je schuldig bent aan iets. Deze schuld kun je meestal redelijk snel van je afzetten omdat je het (vaak) niet met opzet hebt gedaan.

Voorbeelden van een reële schuld:

• Je bent op bezoek bij vrienden en laat per ongeluk een glas rode wijn vallen op het nieuwe witte hoogpolige tapijt. Ai…

^{Daar komt je reële schuld opzetten, je deed het niet expres, maar het tapijt is wel geruïneerd. Je biedt je excuses aan, belt met de verzekering en opgelost. Eind goed al goed. Jullie hebben alsnog een fijne avond en de vriendschap is nog steeds dik aan.} 

• Je veroorzaakt per ongeluk een ongeluk. Er is enkel blikschade, toch voel je jezelf schuldig. 

_{Gelukkig is de andere bestuurder niet boos, vergeeft je en jullie vullen het schadeformulier in. Jullie wegen scheiden, je verontschuldigt je nog eens en daar is de kous mee af.}

Over dit soort zaken lig je (in de meeste gevallen) niet wakker. Het is zoals het is, je deed het niet expres en je hebt gedaan wat je kon om het op te lossen. Maar wat gebeurt er dan bij de volgende situaties?

Voorbeelden van een niet reëel schuldgevoel:

• Door omstandigheden moet je een keuze maken en een afspraak met een vriendin afzeggen. Ondanks dat je redenen gegrond zijn, kun je jezelf enorm schuldig voelen.

• Je hebt je voorgenomen om nu echt eens gezond te gaan eten. Die kilo’s moeten er een keer af en de enige die er verandering in kan brengen ben jij. Het lukt twee dagen en dan zie je jezelf naar een zak chocolade pinda’s grijpen. Hallo schuldgevoel…

• Je partner heeft een goede baan, hij/zij/hen is de kostwinner van het gezin. Jij brengt lang niet zoveel geld binnen. Het knaagt aan je. Je hebt een schuldgevoel, want je wilt meer bijdragen aan je gezin

• Vanwege je gezondheid moet je veel dingen laten, mensen begrijpen dat niet. Je voelt je schuldig als je nee moet zeggen vanwege de pijn. 

_{Hoewel de staat van je gezondheid compleet buiten je macht ligt, vind je het belangrijk wat de ander van je denkt (intern linken aan wat een ander van je). En dat zou natuurlijk niet zo moeten zijn.}

7 tips hoe je dat niet reële schuldgevoel (uiteindelijk) kunt loslaten

Het klinkt niet zo aardig om je schuldgevoel niet reëel te noemen. Want voor jou is het wel degelijk reëel en je hebt er ontzettend veel last van. 

Laten ik het dan zo stellen, de stress, de buikpijn, de kopzorgen en het verdriet wat je van je schuldgevoel hebt, is 200% reëel. Waar je het schuldgevoel over hebt, is niet reëel.

De volgende tips kunnen je helpen om anders met je schuldgevoel om te gaan en het (uiteindelijk) los te laten

# Analyseer je schuldgevoel

Ga na of het realistisch en gegrond is dat je een schuldgevoel hebt. Heb je bewust iets gedaan om iemand te kwetsen? Ben je niet eerlijk geweest? Gebruik je je slechte gezondheid als excuus? 

Kun je ja zeggen op een van deze dingen? Dan is je schuldgevoel reëel en zul je actie moeten ondernemen. Biedt je excuses aan, praat het uit etc etc.

Kun je op al deze dingen nee zeggen dan weet je dat het om een niet reëel schuldgevoel gaat. De vraag die je jezelf als laatste kunt stellen is: “Hoe zou ik reageren als ik de ander was? Zou ik willen dat diegene een schuldgevoel zou hebben?’

Als iemand een afspraak afzegt omdat hij/zij niet fit is of om een andere belangrijke reden, word je dan boos? Waarschijnlijk is het antwoord hierop een volmondig nee. En zo is het 9 van de 10 keer ook als jij je afspraak afzegt. Geen reden om je schuldig te voelen dus!

# Teveel hooi op je vork

Het kan zijn dat je te hoge eisen aan jezelf stelt. Omdat de eisen te hoog zijn, zal het lastig zijn aan je eigen eisen te voldoen. 

Sterker nog, het is erg realistisch dat je er niet aan kunt voldoen. 

Je krijgt een schuldgevoel als je niet doet wat je jezelf hebt opgedragen. Kijk eens naar je eisenpakket? Pas het zonodig aan, zodat het wel haalbaar is wat je wilt doen.

# Ligt het wel aan jou?

Sommige mensen zijn er een ster in om een ander een schuldgevoel te bezorgen. Ze doen het niet altijd bewust, maar jij zit er wel mooi mee te kijken. 

Is het zo dat je verantwoordelijk bent voor het schuldgevoel dat je bij je draagt? Of is de ander verantwoordelijk? Als het laatste het geval is, spreek dan de ander aan en leg de verantwoordelijk terug waar deze hoort. 

Een aangepraat schuldgevoel is niet iets waar jij je schuldig over hoeft te voelen!

# Schrijf het van je af

Schrijven is de rode draad die door happyinjevel.nl loopt. Schrijven is voor zoveel dingen een hele goede therapie. Het is gratis en het helpt! Het helpt echt.

Begin te op te schrijven waarom je een schuldgevoel hebt. Schrijf maar raak, het maakt niet uit of het netjes is, of er spelfouten in staan en of er wel of geen touw aan vast te knopen is. Zodra je begint met schrijven, gaat het vanuit je hoofd naar het papier. Je schrijft het letterlijk van je af! En dat lucht op.

Schrijf bijvoorbeeld wat het met je doet, dat schuldgevoel. Hoe meer details hoe beter.

# Lees (vanuit een ander perspectief) wat je geschreven hebt 

Lees niet direct na het opschrijven wat je geschreven hebt. Dit mag wel natuurlijk, maar je hebt het net zo lekker van je af geschreven. Ik raad je aan je notitieboekje dicht te klappen en het even te laten voor wat het is.

Laat het liggen tot de volgende dag (doe het niet in de avond, want dat kan weer een reden zijn om te gaan piekeren en dat willen we niet als we naar bed gaan).

Steekt je schuldgevoel weer de kop op? Pak dan je notitieboekje en doe alsof een vriend of vriendin jou het probleem voorlegt wat je opgeschreven hebt. 

Wat voor advies zou je hen geven? Schrijf het advies op en belangrijker nog, neem je eigen advies ter harte. Want waarom zou je het advies wat je aan je vrienden zou geven niet zelf opvolgen?

# Schuldgevoel voorkomen door nee te zeggen

Het zou zomaar kunnen zijn dat je (te)snel ja zegt tegen dingen waar je eigenlijk niet achter staat. Om deze reden kan het zijn dat je een afspraak niet na kunt of wilt komen.

De afspraak die je hebt gemaakt, geeft je negatieve energie, je krijgt buikpijn of hoofdpijn en je ziet er tegenop. Je wilt er onderuit, dat alleen geeft je al veel te veel stress. Uiteindelijk zeg je af omdat je niet fit bent.

Dat is geen leugen, want je ervaart zoveel spanning dat je er ook echt beroerd van bent. Daarna komt het schuldgevoel. 

Als je gevoel al niet goed was bij het maken van de afspraak had je beter meteen nee kunnen zeggen. Voor jezelf opkomen is essentieel en nee zeggen is een erg belangrijke in deze. 

# Wees lief voor jezelf

Wees lief voor jezelf. Vergeef jezelf als je een schuldgevoel ervaart. Het is niet jouw schuld, je doet het niet expres, er is geen opzet in het spel en je bent eerlijk geweest. 

Wat een ander daarvan zou kunnen vinden is helemaal niet belangrijk. Jij hebt gedaan wat in je macht ligt en het is zoals het is. 

Het schuldgevoel wat je met je meedraagt is de gedachten aan wat de ander ervan zou denken of vinden. Het is jouw interpretatie van de gedachten van een ander. Laat het los, je hebt een beslissing gemaakt en het is niet nodig daar een schuldgevoel over te hebben.

---